علی اکبر جعفری
چکیده
دولت صفویه، هویت جدیدی را برای سرزمین و مردم ایران به وجود آورد که محوریت آن بر پایه مذهب تشیّع بود. آموزههای این مذهب به مرور در گفتار ورفتار جامعه تجلی پیدا کرد؛ با این وجود، برخی از گروههای غیرمسلمان در شهرها و مناطق مختلف ساکن بودند که به شکل معمول، به اعتقادات دینی خود و باورها و رفتارهای مذهبی خویش پایبند بودند. زرتشتیها ...
بیشتر
دولت صفویه، هویت جدیدی را برای سرزمین و مردم ایران به وجود آورد که محوریت آن بر پایه مذهب تشیّع بود. آموزههای این مذهب به مرور در گفتار ورفتار جامعه تجلی پیدا کرد؛ با این وجود، برخی از گروههای غیرمسلمان در شهرها و مناطق مختلف ساکن بودند که به شکل معمول، به اعتقادات دینی خود و باورها و رفتارهای مذهبی خویش پایبند بودند. زرتشتیها از مهمترین این گروهها بودند که نوع زندگی و آداب و رسوم و اعتقادات آنها مورد توجه تاریخنگاران بهویژه سیاحان اروپایی عصر صفوی قرار گرفته است. توجه به نوع پوشش و حجاب زنان زرتشتی و تصویری که از این رفتار اجتماعی آنها در منابع این دوره وجود دارد، این پرسش را ایجاد میکند که چه متغیرهایی در نوع حجاب و پوشش زنان زرتشتی عصر صفوی نقش داشتهاند؟ برای پاسخگویی به این پرسش که هدف اصلی این مقاله است، فرضیه ذیل به آزمون گذاشته شد: «آموزههای دینی زرتشت و تأکید بر حجاب در این آیین و جایگاه حجاب در ایران به عنوان یک ضرورت برای زنان، همراه با آموزههای شیعی رایج در عصر صفوی در انتخاب نوع حجاب و پوشش زنان زرتشتی آن دوره نقش اساسی داشته است». موضوع این بررسی در حوزه جامعهشناسی تاریخی قرار میگیرد. در این بررسی از روش تحقیق تاریخی استفاده شده و جمعآوری دادهها بر اساس نوشتههای سیاحان اروپایی و مورخان ایرانی عصر صفوی صورت پذیرفته است. در تحلیل نظری موضوع، یافتههای تاریخی با استفاده از نظریات کارکردگرایی در حوزه جامعهشناسی مورد بررسی قرار گرفته است. بر مبنای این دو نوع بررسی، یافتة اساسی تحقیق، فرضیه فوق را تأیید میکند و نشان میدهد چگونه این سه عامل اساسی در پدیداری نوع حجاب و پوشش زنان زرتشتی عصر صفوی مؤثر بودهاند